από την Άννα Ευλογημένου, διαιτολόγος – διατροφολόγος
Η βέλτιστη διατροφή αποτελεί απαραίτητο σύμμαχο του αθλητή σε μια εποχή όπου η διάκριση κρίνεται σε λεπτομέρειες και η διαφορά του νικητή από τον ηττημένο απέχει μόνο μερικά εκατοστά του μέτρου ή μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου. Κομμάτι της βέλτιστης διατροφής των αθλητών είναι και η επαρκής πρόσληψη μικροθρεπτικών συστατικών, δηλαδή η πρόσληψη βιταμινών και ανόργανων συστατικών.
Πολλές βιταμίνες και ανόργανα συστατικά επιδρούν σε λειτουργίες που σχετίζονται με την απόδοση και την προπόνηση του αθλητή. Η συμμετοχή τους στην παραγωγή ενέργειας, στην επαρκή ανοσοποιητική λειτουργία, στην σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, στην διατήρηση της σκελετικής υγείας, στην προστασία των ιστών από οξειδωτική βλάβη και στη δόμηση και επιδιόρθωση του μυϊκού ιστού μετά την άσκηση είναι μερικές από τις πιο σημαντικές λειτουργίες τους. Οριακές ανεπάρκειες των μικροθρεπτικών συστατικών μπορούν εύκολα να γίνουν αντιληπτές από τον αθλητή αφού τον επηρεάζουν στην απόδοση και στις σωματικές του λειτουργίες. Σε ένα μη δραστήριο άτομο η ανεπάρκεια αυτή θα περνούσε μάλλον απαρατήρητη, όμως για έναν αθλητή υψηλού επιπέδου, έστω και μια μικρή μείωση της αθλητικής του απόδοσης είναι ικανή να έχει ολέθριες συνέπειες.
Έτσι, οι αθλητές που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εκδήλωσης μιας βιταμινικής ανεπάρκειας είναι:
Οι ημερήσιες ανάγκες για βιταμίνες και ανόργανα συστατικά για τους αθλητές είναι περισσότερες από αυτές του υπόλοιπου πληθυσμού γιατί παρατηρείται α) αυξημένη απέκκριση των μικροθρεπτικών συστατικών μέσω του ιδρώτα και των ούρων, αλλά και β) αυξημένη παραγωγή των ελεύθερων ριζών κατά τη διάρκεια της άσκησης. Παρόλο που οι βιταμίνες και τα ανόργανα συστατικά παίζουν σημαντικό ρόλο στην απόδοση των αθλητών, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις για τους αθλητές. Αυτό που προτείνεται είναι η κατανάλωση μίας ποικιλίας τροφίμων υψηλής διατροφικής ποιότητας όπου, με το συνδυασμό μιας μέτριας έως υψηλής ενεργειακής πρόσληψης, να παρέχει στους αθλητές τις διαιτητικές προσλήψεις βιταμινών και ανόργανων συστατικών καλύπτοντας έτσι τις αυξημένες τους ανάγκες.
Η χορήγηση βιταμινών από σκευάσματα συμπληρωμάτων φαίνεται ότι δεν βελτιώνουν την αθλητική απόδοση και αυτό το δείχνουν οι υπάρχουσες μελέτες στο χώρο της αθλητικής διατροφής, με εξαίρεση βέβαια την περίπτωση όπου προϋπάρχει μια ανεπάρκεια. Επομένως, καλό είναι ο αθλητής να δώσει σημασία σε ένα σωστό διαιτολόγιο με ποικιλία στα τρόφιμα και έμφαση στους υδατάνθρακες, παρά να καταφεύγει σε ασύμφορες, και επιστημονικά αποδεδειγμένα, αναποτελεσματικές λύσεις όπως τα διάφορα συμπληρώματα και βοηθήματα που υπάρχουν στην αγορά.
Βιβλιογραφία
